Ψηφιακός Οδηγός για Χειροτέχνες

Ψηφιακός Οδηγός

Ο Ψηφιακός Οδηγός για Χειροτέχνες είναι το 5ο και τελικό αποτέλεσμα του έργου MyHandScraft – Migrants’ Hands and Skills to Create a Future Track, το οποίο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Erasmus+ 2014-2020, KA2 – Strategic Partnerships στον τομέα της Εκπαίδευσης Ενηλίκων. Ο οδηγός σχεδιάστηκε ως ένα ψηφιακό εργαλείο που στόχο έχει να μεταφέρει σε χειροτέχνες, ή επίδοξους χειροτέχνες τις παραδόσεις και τεχνικές που έχουν ανταλλαχθεί κατά τη διάρκεια 13ων τοπικών εργαστηρίων που απευθύνονταν σε 15 ανθρώπους ανά χώρα (10 μετανάστες και 5 ντόπιους χειροτέχνες), τα οποία είχαν οργανωθεί στο πλαίσιο του έργου MyHandScraft βασισμένο σε ένα από τα βασικά αποτελέσματα, το Ψηφιακό-Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα. Περικλείει την πολιτισμική πολυμορφία που φέρουν οι μετανάστες συμμετέχοντες και την πολιτισμική κληρονομιά τους και τα διοχετεύει προς έναν διαπολιτισμικό διάλογο και σε μια διαπολιτισμική εκπαίδευση με την κοινωνία που τους φιλοξενεί.  Μέσω αυτού του εργαλείου, οι μετανάστες γίνονται οι ίδιοι εκπαιδευτές μέσα από την άμεση μαρτυρία τους, διεγείροντας και εμπνέοντας τους άλλους να εκμεταλλευτούν τις δεξιότητες τους ή να αναπτύξουν καινούργιες.

Ο οδηγός δημιουργήθηκε μέσω της καινοτόμας μεθοδολογίας της ψηφιακής αφήγησης: οι μετανάστες και ντόπιοι ενήλικες χειροτέχνες που συμμετείχαν στα τοπικά εργαστήρια ενθαρρύνονταν να μοιραστούν τις ιστορίες τους μέσα από τις δραστηριότητες του έργου.  Αυτές οι μαρτυρίες συλλέγηκαν και ψηφιοποιήθηκαν σε βιντεοσκοπημένες συνεντεύξεις και μαθήματα προϊόντων χειροτεχνίας. Το αποτέλεσμα είναι ένα ψηφιακό εργαλείο που συνδυάζει κείμενο, εικόνες και βίντεο που λένε τις προσωπικές ιστορίες ντόπιων και μεταναστών συμμετεχόντων μέσω της ιστορίας της χειροτεχνίας των πολιτισμών που αντιπροσωπεύουν.

Οι μαρτυρίες που περιλαμβάνονται σε αυτόν τον οδηγό έχουν συλλεγεί από όλες τις χώρες των εταίρων: Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Κύπρος, Ελλάδα και Λιθουανία.

Ο οδηγός είναι δομημένος σε τέσσερα κύρια μέρη:

Η ιστορία μου

παρέχει μια επισκόπηση των ιστοριών των μεταναστών μαθητών, της σύνδεσης τους με την πολιτισμική κληρονομία και τις δυσκολίες ενσωμάτωσης τους στο νέο πλαίσιο.

Οι δεξιότητες μου

παρέχει μια επισκόπηση της μαθησιακής πορείας που έλαβε χώρα, από την προσωπική αναγνώριση των δεξιοτήτων που ήδη έχουν μέχρι την απόκτηση νέων.

Τα χέρια μου

μια επιλογή εκπαιδευτικών βίντεο των χειροτεχνιών που δημιουργήθηκαν μαζί με ντόπιους χειροτέχνες, με βήμα-προς-βήμα προβολή της διαδικασίας, επιτρέποντας έτσι την εύκολη αντιγραφή.

Η μελλοντική πορεία μου

μια περίληψη κάποιων από τα μελλοντικά σχέδια που κάνουν οι εμπλεκόμενοι χειροτέχνες για το πώς θα εκμεταλλευθούν τις νέο-ανακαλυφθείσες δεξιότητες και  τις προοπτικές και τις επιχειρηματικές ιδέες που προέκυψαν μέσα από την όλη διαδικασία.

Ψηφιακός Οδηγός για Χειροτέχνες

Κατεβάστε εδώ τον οδηγό σε εκτυπώσιμη έκδοση.

Εθνικό Πλαίσιο

Οι πέντε χώρες των εταίρων του έργου My HandScraft, η Ιταλία, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Λιθουανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν πολύ διαφορετικές παραδόσεις στη χειροτεχνία. Τα περασμένα χρόνια, αυτές οι παραδόσεις συχνά έχουν συναντηθεί, έχουν συγχωνευθεί και έχουν δημιουργήσει συνέργειες με νέες εμπειρίες που έχουν προέλθει από την άφιξη νεοφερμένων από διαφορετικά μέρη του κόσμου. Οι πολλές νέες, καινοτόμες ιδέες που απορρέουν από την κοινή διανομή και ανταλλαγή είναι απόδειξη ότι η αναγνώριση της αξίας της πολιτισμικής κληρονομιάς και της οριζόντιας ανταλλαγής της γνώσης και των δεξιοτήτων είναι ένας προνομιακός τρόπος για να ενθαρρυνθούν επιτυχή διαπολιτισμικά συναντήσεις.

Empty

Empty

Ιταλία

Η τοπική χειροτεχνική πραγματικότητα στο Παλέρμο είναι πολύ ζωντανή. Οι αρχαίες τοπικές χειροτεχνικές παραδόσεις έχουν επιβιώσει στο κέντρο της πόλης, καθώς την ίδια ώρα η άφιξη νεοφερμένων έχει επιτρέψει σε πολλές άλλες παραδόσεις από διάφορα μέρη του κόσμου να ενωθούν με το τοπικό πλαίσιο. Αυτή η συνάντηση σε αρκετές περιπτώσεις αποτέλεσε έναυσμα για καινοτόμα επιχειρηματικά έργα στον χώρο της χειροτεχνίας δημιουργώντας ευκαιρίες απασχόλησης και δίνοντας ασφάλεια σε πολλές ντόπιες οικογένειες και οικογένειες μεταναστών.  Για παράδειγμα, το ALAB είναι ένα διάχυτο δίκτυο μικροοικονομίας που έχει επαναχαρακτηρίσει το ιστορικό κέντρο μέσω του ανοίγματος μικρών, ανεξάρτητων καταστημάτων χειροτεχνίας. Στόχο έχουν να προωθήσουν τη δημιουργική χειροτεχνία ως εργαλείο πολιτισμικής καινοτομίας και μια θεμελιώδη οικονομική και παραγωγική πηγή για την περιοχή χρησιμοποιώντας επίσης την ανάπτυξη στον τουριστικό τομέα ως μοχλό πίεσης για την επανεκκίνηση μιας βιομηχανίας που είναι όλο και περισσότερο καταπιεσμένη σε πολλές αστικές περιοχές στον κόσμο. Σε πολλές άλλες περιπτώσεις στο Παλέρμο μοιράζονται αυτό το όραμα και προωθούν την ανοικοδόμηση του τομέα χειροτεχνιών από τη βάση με συμπεριληπτικούς και καινοτόμους τρόπους.

Ηνωμένο Βασίλειο

Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μια νησιωτική χώρα που βρίσκεται στις Βορειοδυτικές ακτές της ηπειρωτικής Ευρώπης. Το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελείται από τέσσερα γεωγραφικά και ιστορικά μέρη – την Αγγλία, τη Σκωτία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία – και είναι η χώρα σχεδόν 64 εκατομμυρίων ανθρώπων. Το ΗΒ έχει ένα εξαιρετικά πολυμορφικό πληθυσμό, έτσι οι Βρετανικές παραδόσεις έχουν εμπλουτιστεί από τους ανθρώπους που εγκαταστάθηκαν ή επισκέφθηκαν τη χώρα. Οι παραδοσιακές Βρετανικές τέχνες συμπεριλαμβάνουν την αγγειοπλαστική, δημιουργίες από γυαλί και δημιουργία κοσμημάτων, καλλιγραφία, κέντημα, δημιουργία καλαθιών, σιδηρουργία και άλλα.  Μερικές παραδοσιακές Βρετανικές τέχνες τείνουν να εξαφανιστούν καθώς άλλες επανέρχονται. Οι τεχνικές, τα σχέδια και τα υλικά αλλάζουν ελαφρώς όπως αλλάζει και ο πληθυσμός και τα δημογραφικά στοιχεία των Βρετανικών Νήσων.

Κύπρος

Η Κύπρος είναι ένα νησί στην ανατολική Μεσόγειο Θάλασσα με πληθυσμό 1,1 εκ. ανθρώπους.  Η χώρα φιλοξενεί έναν μεγάλο αριθμό ξένων. Εξαιτίας της θέσης της, βρίσκεται 170χμ μακριά από τις Λιβανικές ακτές και 70χμ μακριά από τις Τουρκικές ακτές, η Κύπρος έχει καταστεί ένα αυξανόμενα δημοφιλές σημείο εισόδου για μετανάστες που προσπαθούν να μπουν στην ΕΕ. 

Η χώρα έχει μια μακρά ιστορία στην παράδοση, συχνά επηρεασμένη από ανθρώπους που πέρασαν από τη χώρα μέσα στα χρόνια. Οι κύριες χειροτεχνικές παραδόσεις της Κύπρου είναι τα κεντήματα, η υφαντουργία, η ξυλουργία, η κεραμική, η μεταλλουργεία, γενικές χειροτεχνίες, δερματουργία, δημιουργία ενδυμάτων και δημιουργία λευκαρίτικης δαντέλας. Η χώρα έχει αναπτύξει μια συστηματική αναβίωση παραδοσιακής λαϊκής τέχνης στη βάση των μοντέρνων χειροτεχνιών μέσα από πειραματικά εργαστήρια στα προαναφερθέντα πεδία των χειροτεχνιών. Οι ντόπιοι, οι τουρίστες, οι ξένοι και οι μετανάστες έχουν την ευκαιρία να εξερευνήσουν και να βιώσουν αυτές τις χειροτεχνικές παραδόσεις και να συνεισφέρουν στο να κρατήσουν την Κυπριακή κληρονομιά ζωντανή. 

Η Κυπριακή παράδοση ενδυναμώνεται και εμπλουτίζεται από τους ξένους που ζουν στο νησί από χώρες όπως η Συρία, η Ινδία, το Μπαγκλαντές, το Πακιστάν, η Νιγηρία, το Νεπάλ και η Αίγυπτος. Αυτές οι χώρες έχουν πολλές ομοιότητες με την Κύπρο που σχετίζονται με τον πολιτισμό, τα έθιμα, τις συνήθειες, το φαγητό κτλ.

Ελλάδα

Η πρόσφατη οικονομική κρίση και οι κοινωνικοπολιτικές αλλαγές που συνέβησαν τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν οδηγήσει σε μια ενισχυμένη σταθερότητα τον τομέα των χειροτεχνιών. Οι χειροτέχνες έχουν πρόσφατα κερδίσει πίσω το επαγγελματικό στάτους τους. Για να ξεπεράσουν την οικονομική πτώση, πολλοί άνθρωποι (και ιδιαίτερα γυναίκες) έχουν στραφεί στον τομέα των χειροτεχνιών με μια περισσότερο επιχειρηματική στάση. Αυτό επέτρεψε σε περισσότερους ντόπιους να ξεπεράσουν την ανεργία, καθώς οι χειροτεχνίες έκαναν την οικονομία να ανθίζει.  Καθώς ο τομέας της χειροτεχνίας είναι μια τεράστια πολιτισμική κληρονομιά για τη χώρα, η πληθώρα των διαφόρων χειροτεχνικών δραστηριοτήτων επέτρεψε στους ανθρώπους να αποκτήσουν νέες δεξιότητες και να μάθουν νέες τεχνικές. Πολίτες τρίτων χωρών, ιδιαίτερα γυναίκες, έφεραν μια ποικιλία δεξιοτήτων στο ράψιμο, στο πλέξιμο και στο κέντημα από τις χώρες τους και μπορούν να συνδυάσουν μοντέρνα σχέδια με παραδόσεις από τις χώρες τους. Υπάρχουν πολλοί μετανάστες και γυναίκες πρόσφυγες που δουλεύουν στη βιομηχανία της μόδας στην Ελλάδα, ειδικά σε τεχνικές κεντήματος.

Λιθουανία

Η επισήμως αποκαλούμενη Δημοκρατία της Λιθουανίας, είναι ένα κράτος στο κεντρικό μέρος της Ευρώπης, στη νοτιοανατολική ακτή της Βαλτικής Θάλασσας. Στις αρχές του 2020, 2,79 εκ. άνθρωποι ζούσαν στη Λιθουανία. Το μεγαλύτερο έθνος στη Λιθουανία είναι οι Λιθουανοί που αποτελούν περισσότερο από το 86% του συνολικού πληθυσμού. Οι Λιθουανοί αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού σε όλους τους δήμους εκτός από την περιοχή του Βίλνιους και την περιοχή του Šalčininkai. Η μεγαλύτερη εθνική μειονότητα στη Λιθουανία είναι οι Πολωνοί.

Στη Λιθουανία, οι χειροτεχνίες έχουν γίνει πολύ δημοφιλείς, καθώς μπορεί κάποιος να τις βρει στο διαδίκτυο, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε διάφορα πανηγύρια και εκδηλώσεις. Το διαδίκτυο διευκολύνει τους πωλητές χειροτεχνιών να βρίσκουν αγοραστές και να προωθούν τους διάφορους τύπους χειροτεχνιών. 

Οι πιο δημοφιλείς χειροτεχνίες που ασκούνται στη χώρα (είτε από Λιθουανούς, είτε από ξένους από χώρες όπως η Λευκορωσία, Ουκρανία, Ρωσία και Πολωνία) συμπεριλαμβάνουν: το πλέξιμο, τα οριγκάμι, τη χαρακτική, το σκράπινγκ, ντεκουπάζ, κεραμική, ζωγραφική, δημιουργία σαπουνιών, τα κεντήματα, τα κροσέ, το στόλισμα με χάντρες και τη δημιουργία κοσμημάτων.